Inleiding

De stichting heeft toegankelijkheid als kernwaarde. Haar eigen website moet dan natuurlijk toegankelijk zijn. De website moet volgens internationale toegankelijkheidsrichtlijnen (WCAG 2.0)  ingericht zijn. Dat betekent niet alleen dat informatie snel bereikbaar en toegankelijk is. Voor mensen met een leesbeperking zal informatie gemakkelijk vindbaar en begrijpelijk moeten zijn.

Fase 1: Bereikbaarheid informatie

a. Extern

De website moet via de zoekmachines snel in beeld komen. Daar is "Search Engine Optimization" voor nodig. Zie fase 7.

b. Intern

Om informatie snel in beeld te krijgen zijn er enige zaken belangrijk.
  • Navigatie De navigatiestructuur moet logisch en intuïtief vanzelfsprekend zijn. Het aantal klikken om de gewenste informatie te bereiken moet beperkt zijn. Een richtlijn is maximaal 3 klikken.
  • Keuzes Korte keuzelijsten zoals een menu, moeten uit zo min mogelijk onderdelen bestaan. Een aantal van 6 of 7 is het maximum. Dit aantal keuzemogelijkheden is als het ware in een oogopslag te zien.
  • Volgorde Daarnaast is de volgorde van de items belangrijk. Mensen herinneren zich het eerste en laatste onderdeel van een serie het best. Dit is het zogenoemde ‘serial position effect’. Daarom staat bijna altijd ‘Home’ links en 'Contact’ rechts. Bezoekers van websites zijn daaraan gewend. De overige onderdelen zijn meestal in volgorde van belangrijkheid geplaatst.

Fase 2: Toegankelijkheid, leesbeperking

Voor mensen met een leesbeperking moet de website aan een aantal voorwaarden voldoen. We verdelen deze groep mensen in blinden, slechtzienden, kleurenblinden en anderen. In de laatste categorie horen o.a. dyslectici en laaggeletterden.

a. Blinden

  • Structuur Iedere pagina  moet een (verborgen) laag met navigatie-onderdelen hebben. Dit zijn: titel(H1), paragrafen(H2) en sub-paragrafen(H3). Deze koppen (‘headings’) worden met de hulpmiddelen gelezen of voorgelezen.
  • Linken Daarnaast worden linken in de tekst herkend. Bij voorkeur zeer korte linkteksten met het belangrijkste woord vooraan.
  • Afbeeldingen Afbeeldingen worden door de hulpmiddelen niet opgemerkt. Als de informatie in een afbeelding relevant is, voeg dan een zogenaamde Alt-tekst toe. Deze tekst wordt wel door de hulpmiddelen opgemerkt. Geef in deze Alt-tekst een korte beschrijving van de relevantie van de afbeelding.
  • Downloads Vaak wordt er via een link een document, meestal in pdf-formaat, aangeboden. Deze documenten moet zelf ook weer toegankelijk zijn. 

b. Slechtzienden

Voor slechtzienden gelden daarnaast andere voorwaarden.
  • Navigatie Bezoekers die niet of moeilijk met de muis kunnen werken, navigeren meestal met het toetsenbord. Zij gebruiken daarvoor de tab-toets en shift + tab-toets. Met deze toetsen gaan ze naar het volgende of vorige onderdeel op de pagina. Dat zijn de titel, paragrafen, subparagrafen of linken. Te 'zien' is welk element actief is (de tabfocus). Er komt meestal een kader om heen. Met "Enter" wordt een onderdeel gekozen.
  • Lettertype Gebruik een schreefloos lettertype. Arial en Verdana zijn daar voorbeelden van.
  • Lettergrootte * Lettergrootte, regelafstand Kies de grootte van het lettertype zo dat er tussen de 60 en 70 tekens op een tekstregel komen. De regelafstand moet tenminste 1,25 keer zo groot zijn als het aantal punten van de gekozen lettergrootte.
  • Contrast Het contrast tussen voorgrond en achtergrond dient groot te zijn. De eisen die W3C (World Wide Web Consortium) stelt, zijn leidend. Gebruik een programma als “Color Contrast Analyzer” om het contrast te meten.
  • Overmatig licht Helder licht in de achtergrond kan zeer onaangenaam voor een slechtziende zijn. De tekst en afbeeldingen zijn bijna onleesbaar. Het lezen is zeer inspannend en leidt vaak tot hoofdpijn. Een minder heldere achtergrond is dan nodig. Het contrast moet echter groot genoeg zijn. Slechtzienden moeten per individu keuzes maken. Gebruik de donkere modus op computer of tablet. Het gebied rondom een pagina is dan donkergrijs of zwart. Een deel van het felle achtergrondlicht is dan al weggenomen. Verder is het bij ieder computer of tablet mogelijk de helderheid van het scherm te verlagen.

c. Kleurenblinden

Bepaalde combinaties van kleuren zijn af te raden. Met software kan gesimuleerd worden hoe een webpagina er voor een kleurenblinde uitziet. Onderstaande vormen kunnen getoetst worden.
  • Monochromatopsie (compleet)
  • Monochromatopsie (gedeeltelijk)
  • Protanopie
  • Protanomalie
  • Deuteranopie
  • Deuteranomalie
  • Tritanopie
  • Tritanomalie

d. Anderen

Laaggeletterden
  • Leesniveau Het leesniveau van teksten moet voor deze mensen laag zijn. Gebruik daarvoor korte zinnen. Het woordgebruik moet eenvoudig zijn en dicht bij de spreektaal liggen. Het schrijven van dit soort teksten is moeilijk. 
  • Leesniveautest Op de website 'Accessibility' is een leesniveau-gereedschap beschikbaar. Toets daarmee het leesniveau van een tekst. Als er geschreven is op leesniveau B1, dan is de tekst voor ca. 80% van de Nederlanders te begrijpen. Heel vaak zijn notities van overheden geschreven op leesniveau C1. Dat betekent dat slechts 20% van de Nederlanders dat begrijpt. 
  • Lager leesniveau aanbieden Mogelijk moeten naast de ‘reguliere’ weergave de teksten ook geschreven worden op A1 of A2 niveau. Help deze mensen ook persoonlijk met het begrijpen van voor hen relevante informatie. 
Dyslectici
  • Korte zinnen, eenvoudig woordgebruik Teksten moeten voor deze mensen leesbaar zijn. Gebruik daarvoor korte zinnen. Het woordgebruik moet eenvoudig zijn en dicht bij de spreektaal liggen.

Fase 3: Toegankelijkheid, auditieve beperking 

Als er op een webpagina een video of podcast staat dan is ondertiteling een oplossing.

Fase 4: Leesgedrag van bezoekers

Een bezoeker van een webpagina vertrekt snel als de aandacht niet vastgehouden wordt. 

a. Omgekeerde piramide

Er moet per item geschreven worden volgens het principe van de omgekeerde piramide. Met de deur in huisvallen, beginnen met de kernboodschap die vervolgens verder uitgewerkt wordt. Wat in het bovendeel van de piramide staat is essentieel. Hoe verder je in het artikel komt, hoe minder belangrijk de informatie.

b. Eenvoudige grammatica

Een webtekst moet natuurlijk begrepen worden. Gebruik geen moeilijke en vakspecifieke termen, geen enorm lange zinnen of super lange opsommingen. Door dit achterwege te laten, verhoog je de leesbaarheid van de teksten. De bezoeker leest dan eerder verder. 

c. Structuur in een oogopslag

Zorg ervoor dat alles wat bij elkaar hoort, bij elkaar staat. Kijk na elke drie zinnen of het mogelijk is een nieuwe alinea te maken. Hierdoor blijft de tekst leesbaar. Geef elke alinea een tussenkopje.

d. Schrijfstijl

Korte zinnen (12 woorden), korte alina’s. Gebruik een directe en actieve schrijfstijl, vermijd ‘worden’ en ‘zullen’. Eenvoudige (spreek)taal, niet te technisch.

Fase 5: Functies

a. Zoekfunctie

Als aanvulling op de basisnavigatie wordt vaak een zoekfunctie toegevoegd. Feitelijk is deze functie alleen nodig op ‘grote’ websites. Deze functie is (nog) niet toegevoegd.

b. Contactformulier

Voor de communicatie is een contactformulier handig. Voor het melden van toegankelijkheidsproblemen is dit bijvoorbeeld een goede manier. Het is belangrijk dat de websitebezoeker ook via mail, telefonisch of per brief contact op kan nemen. Mensen met een visuele beperking hebben vaak moeite met contactformulieren.

c. Lettergroottefunctie

Op sommige websites is een lettergrootte-functie beschikbaar. Voor Een slechtziende kan de grootte naar eigen behoefte instellen.

d. Zwart/wit - kleur functie

Op sommige websites is een functie beschikbaar waarmee een zwart-wit scherm mogelijk is.

Fase 6: Visueel opwaarderen

Webpagina’s moeten ook visueel aantrekkelijk zijn. Een webpagina moet een aangename compositie van afbeeldingen en tekst zijn. De afbeeldingen dienen een relatie te hebben met het betreffende informatiedeel. 

Fase 7: Search Engine Optimization

Om een website goed vindbaar te laten zijn in zoekmachines, moeten er trefwoorden in de URL en domeinnaam voorkomen. Daarnaast is het van belang dat in de titel en de URL van iedere pagina een uniek trefwoord voorkomt. Verder is het gewenst dat er trefwoorden in de koppen (H1, H2 en H3) worden toegevoegd. Geef een website maximaal een paddiepte van 3 mappen. 
Share by: